Garcinia mangostana

Mangosteen (Garcinia mangostana) is een Aziatische boom die vooral bekendstaat om zijn vrucht, die eveneens mangosteen wordt genoemd. Mangosteen is niet verwant aan mango. Vanwege zijn unieke eigenschappen wordt de vrucht ook wel de "koningin onder de tropische vruchten" genoemd. De populariteit van mangosteen wordt toegeschreven aan de xanthonen, de stoffen in de schil die de mangosteen zijn donkerpaarse kleur geven. In de vruchtwand dragen ze in belangrijke mate bij aan de barrièrefunctie tegen de buitenwereld. Onze voeding bevat nauwelijks xanthonen. Met meer dan 60 verschillende xanthonen is mangosteen verreweg de rijkste bron. De vruchtwand wordt overigens niet gegeten. De vrucht staat de laatste decennia sterk in de wetenschappelijke belangstelling: tussen 2010 en 2020 zijn alleen al op PubMed meer dan 400 artikelen gepubliceerd over de effecten van mangosteen. De hoeveelheid publicaties over de vele xanthonen die zich in de vruchtwand van de vrucht bevinden loopt in de duizenden. Mangosteen wordt binnen de traditionele geneeskunde van Zuidoost Azië gebruikt ter behandeling van huidinfecties, wonden, diarree, dysenterie en urineweginfecties. Tegenwoordig wordt het vooral ingezet bij overgewicht, ontstekingen, infecties, allergieën, cardiovasculaire aandoeningen en ter ondersteuning van het immuunsysteem. Regelmatig verschijnen nieuwe onderzoeken naar de gezondheidsbevorderende werking van mangosteen, waarbij niet alleen steeds meer xanthonen, maar ook steeds meer veelbelovende eigenschappen aan het licht komen.

De werking van mangosteen wordt toegeschreven aan de meer dan 60 xanthonen die de vrucht bevat. De meest voorkomende en vaak gerapporteerde xanthonen zijn a- en ?-mangostine. Mangostine werkt antiallergisch: het is een antagonist van histamine receptoren in glad spierweefsel. Mangostine remt de IgE-gemedieerde vrijlating van histamine en prostaglandine E2 synthese. Het heeft daarnaast een antibacteriële/antivirale werking en kan ontstekingsprocessen remmen. Mangostine heeft mogelijk antiproliferatieve effecten en kan fungeren als antioxidant. Uit een in vitro studie blijkt bovendien dat a-mangostine in staat is glucose opname en afgifte van vrije vetzuren door cellen via expressie van GLUT4 en leptine te bevorderen. Mangostine ondersteunt de regulering van de leptinehuishouding en speelt daarmee mogelijk een rol in de vermindering van vetweefselophoping.

-Overgewicht

-Ontstekingen (waaronder periodontitis, urineweginfecties)

-Infecties (huid, gonorroe, spruw, tuberculose)

-Allergieën

-Ondersteuning immuunsysteem

-Cardiovasculaire aandoeningen

Er is weinig bekend over gebruik van mangosteen tijdens de zwangerschap of bij borstvoeding. Therapeutisch gebruik wordt bij deze doelgroep daarom afgeraden. Vermijd het gebruik van mangosteen bij personen met een overgevoeligheid voor mangosteen of één van de inhoudsstoffen.

Vanwege het bloedplaatjesremmende effect, kan mangosteen  bij patiënten met bloedingsstoornissen het risico op bloedingen mogelijk vergroten. Aanbevolen wordt om het gebruik van mangosteen minstens 2 weken voor chirurgische ingrepen stop te zetten.

In wetenschappelijk onderzoek wordt zowel gewerkt met mangosteensap en mangosteenextract, als met geïsoleerde xanthonen. Een eenduidige manier om de werkzaamheid van het  mangosteen(extract) aan te geven is door het te relateren aan de aanwezige hoeveelheid a mangostine, een van de belangrijkste vertegenwoordigers van de xanthonen. Het is aan te bevelen  om voor een extract te kiezen dat is gestandaardiseerd op a mangostine. Voor de meeste toepassingen is een hoeveelheid tot circa 100 mg mangostine toereikend, maar zo nodig kan onder professionele begeleiding hoger gedoseerd worden. 

Mangosteen wordt in het algemeen goed verdragen.

Vanwege het antihistamine-effect van mangosteen wordt aanbevolen alert te zijn bij personen die reeds reguliere antihistaminica gebruiken. Ook is voorzichtigheid geboden bij anticoagulantia, medicatie die aggregatie van bloedplaatjes tegen gaat. Aangezien mangosteen ook de werking van bloedplaatjes remt, kan theoretisch gezien gelijktijdig gebruik van mangosteen en anticoagulantia het risico op bloeding vergroten.

1.           Attia, R. T., Abdel-Mottaleb, Y., Abdallah, D. M., El-Abhar, H. S., & El-Maraghy, N. N. Raspberry ketone and Garcinia Cambogia rebalanced disrupted insulin resistance and leptin signaling in rats fed high fat fructose diet, Biomedicine & Pharmacotherapy. 2019:110, 500–509.

2.           Hyun-Ah Jung, Rajendra G. Mehta, Bao-Ning Su, William J. Keller and A. Douglas Kinghorn, Antioxidant Xanthones from the Pericarp of Garcinia mangostana (Mangosteen), J. Agric. Food Chem. 2006, 54, 2077, 2082

3.           Jay K Udani, Betsy B Singh, Marilyn L Barrett and Vijay J Singh, Evaluation of Mangosteen juice blend on biomarkers of inflammation in obese subjects: a pilot, dose finding study, Nutrition Journal 2009, 8:48doi:10.1186/1475-2891-8-48

4.           Jiang HZ, Quan XF, Tian WX, Hu JM, Wang PC, Huang SZ, Cheng ZQ, Liang WJ, Zhou J, Ma XF, Zhao YX, Fatty acid synthase inhibitors of phenolic constituents isolated from Garcinia mangostana, Bioorg Med Chem Lett. 2010 Oct 15;20(20):6045-7. Epub 2010 Aug 15

5.           José Pedraza-Chaverri, Noemí Cárdenas-Rodríguez, Marisol Orozco-Ibarra, Jazmin M. Pérez-Rojas, Medicinal properties of mangosteen (Garcinia mangostana), Food and Chemical Toxicology 46 (2008) 3227–3239

6.           Keigo Nakatani, Norimichi Nakahata, Tsutomu Arakawa, Hideyuki Yasuda, Yasushi Ohizumi, Inhibition of cyclooxygenase and prostaglandin E2 - mangostin, a xanthone derivative in mangosteen, in C6 rat glioma cells, Biochem Pharmacol, 2002 Jan 1;63(1):73-9.

7.           Keigo Nakatani, Masanori Atsumi, Norimichi Nakahata, Tsutomu Arakawa, Yasushi Ohizum, Kenji Oosawa, Susumu Shimura, Inhibitions of Histamine Release and Prostaglandin E Synthesis by Mangosteen, a Thai Medicinal Plant, Biol. Pharm. Bull. 25(9) 1137—1141 (2002)

8.           Kudiganti, V., Kodur, R. R., Kodur, S. R., Halemane, M., & Deep, D. K. Efficacy and tolerability of Meratrim for weight management: A randomized, double-blind, placebo-controlled study in healthy overweight human subjects, Lipids in Health and Disease. 2016:15(1), 136.

9.           Mengyue Wang, Ke Li, Yuxiao Nie, Yingfang Wei and Xiaobo Li, Antirheumatoid Arthritis Activities and Chemical Compositions of Phenolic Compounds-Rich Fraction from Urtica atrichocaulis, an Endemic Plant to China,  Evid Based Complement Alternat Med., 2012;2012:818230. Epub 2011 Aug 22.

10.         Miwako Kondo, Liliang Zhang, Hongping Ji, Yan Kou, and Boxin Ou, Bioavailability and Antioxidant Effects of a Xanthone-Rich Mangosteen (Garcinia mangostana) Product in Humans, J. Agric. Food Chem. 2009, 57, 8788–8792

11.         Onakpoya I, Hung SK, Perry R, Wider B, Ernst E., The Use of Garcinia Extract (Hydroxycitric Acid) as a Weight loss Supplement: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomised Clinical Trials, J Obes. 2011;2011:509038. Epub 2010 Dec 14.

12.         Sarin Tadtong, Amornrat Viriyaroj, Suwanna Vorarat, Sathaporn Nimkulrat and Sunit Suksamrarn, Antityrosinase and Antibacterial Activities of Mangosteen Pericarp Extract, J Health Res 2009, 23(2): 99-102

13.         Shimokawa T, Kumar MV, Lane MD, Effect of a fatty acid synthase inhibitor on food intake and expression of hypothalamic neuropeptides, Proc Natl Acad Sci U S A. 2002 Jan 8;99(1):66-71. Epub 2001 Dec 26

14.         Stern, J. S., Peerson, J., Mishra, A. T., Mathukumalli, V. S. R., & Konda, P. R. Efficacy and tolerability of an herbal formulation for weight management, Journal of Medicinal Food. 2013:16(6), 529–537

15.         Stichting Orthokennis: http://www.orthokennis.nl/ResearchItem.asp?IDResearch=50

16.         Taher, M., Mohamed Amiroudine, M. Z. A., Tengku Zakaria, T. M. F. S., Susanti, D., Ichwan, S. J. A., Kaderi, M. A., Ahmed, Q. U., & Zakaria, Z. A. a-Mangostin Improves Glucose Uptake and Inhibits Adipocytes Differentiation in 3T3-L1 Cells via PPAR?, GLUT4, and Leptin Expressions,  Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine: ECAM. 2015: 740238.

17.         Ulbricht, C.E., Natural Standard Herb & Supplement Guide, Mosby 2010, pp. 492-3

18.         Young-Won Chin* and A. Douglas Kinghorn, Structural Characterization, Biological Effects, and Synthetic Studies on Xanthones from Mangosteen (Garcinia mangostana), a Popular Botanical Dietary Supplement, Mini-Reviews in Organic Chemistry, 2008, 5, 355-364

19.         Chairungsrilerd N, Furukawa K, Ohta T, et al. Histaminergic and serotonergic receptor blocking substances from the medicinal plant Garcinia mangostana. Planta Med 1996;62:471-2

20.         Furukawa, K., Chairungsrilerd, N., Ohta, T., Nozoe, S., and Ohizumi, Y. [Novel types of receptor antagonists from the medicinal plant Garcinia mangostana]. Nippon Yakurigaku Zasshi 1997;110 Suppl 1:153P-158P

21.         Chairungsrilerd, N., Furukawa, K., Tadano, T., Kisara, K., and Ohizumi, Y. Effect of gamma-mangostin through the inhibition of 5-hydroxy-tryptamine2A receptors in 5-fluoro-alpha-methyltryptamine-induced head-twitch responses of mice. Br J Pharmacol. 1998;123(5):855-862.